Καρλ Μαρξ: Ο Άνθρωπος, ο Βίος και το Έργο του - Μύθοι και αλήθειες

γράφει ο Κων/νος Σπ. Δρακάτος

< /span>

Τώρα που τελείωσε το πανηγύρι των εκλογών, μπορώ να συνεχίσω ένα θέμα πολύ μπερδεμένο, για πολλούς λόγους...

Έλεγα λοιπόν, σε προηγούμενο άρθρο μου, την σύγχυση που μου είχε προκαλέσει η δήλωση του κ. Μηλιού, στον Guardian, ότι είναι Μαρξιστής μεν αλλά όχι "Σοβιετικού τύπου" δε και ότι πο λλοί άλλοι στον ΣΥΡΙΖΑ είναι επίσης Μαρξιστές, χωρίς όμως να διευκρινίζει ποίου "τύπου" είναι αυτοί. Και είναι λογικό να ακούγεται μια τέτοια δήλωση παράξενη έως και ακατανόητη (αν δεν συνέτρεχε ο λόγος των Εθνικών εκλογών), όταν έχουν περάσει μόλις 23 χρόνια (1991) από τότε που η.......

Μαρξιστική θεωρία κατέρρευσε με παταγώδη τρόπο, μετά από 70 σχεδόν χρόνια "κλινικής", κυριολεκτικά, δοκιμασίας της, στην Σοβιετία (η πονεμένη ιστορία), αλλά και στην Κίνα, χωρίς όμως θόρυβο εκεί, γιατί φαίνεται, εκ του αποτ� �λέσματος, ότι εκείνοι ερμήνευσαν την Μαρξιστική θεωρία, ως σκαλοπάτι προς την ευημερία και όχι ως αυτοσκοπό (η έξυπνη ιστορία). 

Έτσι μπορούμε να πούμε, σήμερα, ότι απoδείχθηκε κατά των πλέον αδιαμφισβήτητο τρόπο, ότι αυτή η Θεωρία δεν ήταν μόνο λανθασμένη και ανεφάρμοστη, αλλά ήταν και βλαβερή. Τώρα γιατί θέλουν μερικοί να την περιφέρουν ως ζωντανό αξιοθέατο και όχι να την ενταφιάσουν ως νεκρή φύση, μαζί με το λείψανο του Λένιν, αυτό οφείλεται, αφ' ενός &nbs p; 

μεν, στην χρονική καθυστέρηση με την οποία γίνονται αντιληπτές, στην χώρα μας, οι κοσμογονικές αλλαγές και αφ' ετέρου, για εντυπωσιασμό αυτών που αποκαλώ "ο χάχας Λαός". Και αυτούς στόχευαν, για πολιτικό όφελος, οι σ. Μηλιός και οι άλλοι "Μαρξιστές" και απ' ό,τι φάνηκε, το πέτυχαν.

Άσχετα όμως με την καλή ή κακή εκμετάλλευση αυτής της ιστορίας, νομίζω ότι είναι καιρός, οι ιστορικοί, � �α ασχοληθούν με την ζωή και την προσωπικότητα του Μαρξ, γιατί αυτό θα φωτίσει και το έργο του. Και αυτό που προκύπτει, από την απλή ανάγνωση επίσημων ντοκουμέντων, όπως είναι π.χ. οι επιστολές που αντάλλασσε με το φίλο, συνεργάτη και χορηγό του, τον Ένγκελς, κυρίως, είναι ότι ήταν μεν ένας πολιτικός διανοούμενος, αλλά σαν άνθρωπος και οικογενειάρχης, ήταν φοβερά ανεύθυνος, ανεπρόκοπος και μπαταχτσής χαρακτήρας, δε.

Ανεύθυνος, γιατί ενώ δημιούργησε, από πολύ νέος κα ι παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του, μια πολυμελή οικογένεια (γυναίκα και 6 παιδιά), δεν φρόντισε, παρά την υποστήριξη της οικογένειάς του, να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την συντήρησή της. Για τον σκοπό αυτό, συστηματικά και σχεδόν αποκλειστικά, προσέφευγε σε "δανεικά και αγύριστα", όχι μόνο από το στενό οικογενειακό περιβάλλον, το δικό του και της γυναίκας του, αλλά και απ' όπου αλλού μπορούσε, αδιακρίτως, του Χρηματιστηρίου μη εξαιρουμένου ! 

Ανεπρόκοπος , γιατί ενώ κατήγετο από εύπορη οικογένεια, με ακίνητη περιουσία και πατέραδικηγόρο, ο ίδιος δε, είχε σπουδάσει νομικά στην Βόνη και το Βερολίνο, είχε δηλαδή, όλα τα προσόντα για μια επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία, αυτός δεν είχε καταφέρει σχεδόν τίποτα. Αποκαλυπτική της κατάντιας του, είναι η παράγραφος μιας επιστολής που είχε στείλει στον Ένγκελς το 1867, όπου του γράφει ότι πρέπει να πάει στην Γερμανία (ζούσε στην Αγγλία) για να συζητήσει τα σχετικά με την δημοσίευση του πρώτου τόμου του βιβλίου του, "Κεφαλαίο", � �λλά προηγουμένως "Πρέπει αμέσως να ανακτήσω τα ρούχα και το ρολόι μου από το ενδιαίτημά τους στο Ενεχυροδανειστήριο. Επίσης, δεν μπορώ να αφήσω την οικογένειά μου στην κατάσταση που βρίσκεται, δηλαδή χωρίς ψωμί και με τους πιστωτές να γίνονται πιο θρασείς κάθε μέρα"...  όπως έγραφε. Τέτοια κατάντια.

 Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν, από τα παιδιά του, � �α δύο αγόρια να πεθάνουν, ο Ερρίκος Ένγκαρ, 9 ετών, το 1855 και ο Ερρίκος Εδουάρδος, ολίγων μηνών, το 1849, από δε τα κορίτσια, η Έβελιν ενός έτους, το 1851, η Καρολίνα 39 ετών το 1883 και η Ελεονόρα να αυτοκτονήσει στα 43 της, το 1898). Δεν βρήκα περισσότερα στοιχεία που να συνδέουν ευθέως τους θανάτους αυτούς με την γενικότερη οικονομική του κατάσταση, αλλά έχει γραφεί ότι τα πρώτα χρόνια, από το 1849 και μετά, που εγκαταστάθηκε στην Αγγλία και κατοικούσε στο Σόχο, την κακόφημη αλλά φτηνής κατοικίας, συνοικία του Λονδίνου, έζησε μια περίοδο μεγάλης φτώχεια� �, όπου για 6 περίπου χρόνια, τους συντηρούσε, αποκλειστικά σχεδόν, ο φίλος του Φρειδερίκος Ενγκελς. Από την παράγραφο μιας επιστολής που είχε στείλει σ' αυτόν, την εποχή εκείνη (1851), για να τον ευχαριστήσει για χρήματα που του είχε στείλει, κάτι τέτοιο φαίνεται, γράφει:"Ταυτόχρονα, η γυναίκα μου είναι στο κρεβάτι από τις 28 Μαρτίου. Αν και η κυοφορία ήταν εύκολη, είναι πολύ άρρωστη και οι λόγοι είναι μάλλον οικογενειακοί παρά ιατρικοί. Επί πλέον δεν έχω ούτε ένα φαρδίνι στο σπίτι.... κλπ", (περισσότερα από αυτή την επιστολή παρακάτω)..

Μπαταχτσής, γιατί όχι μόνο δεν επιστρέφει, συστηματικά, τα χρωστούμενα, αλλά όταν τον πιέζουν για να πληρώσει, θυμώνει και τους βρίζει, όπως θα διαβάσετε στην ίδια επιστολή του 1851. Προσέξτε την έκφραση "βρίσκομαι μέχρι το λαιμό στην μικροαστική κοπριά", όπου μικροαστική κοπριά ήταν η μητέρα του, που εκβίαζε και απειλούσε ότι αν δεν του έστελνε χρήματα, θα εξέδιδε γραμμάτια στο όνομά της και θα τα άφηνε να διαμαρτυρηθούν, αν δε, δεν τα πλήρωνε, αυτός δε θα πήγαινε στην Πρωσία όπου και θα τον συνελάμβαναν... (εννοώντας προφανώς ότι θα άφηνε την γυναίκα του και τα παιδιά του στον δρόμο). Ήταν ο βλάκας,ο γερο-Μπάμπεργκερ, επειδή ζητούσε τα λεφτά του και επί πλέον, πληροφορίες από έναν τραπεζίτη στο Τριρ (την γενέτηρά του), για το άτο μό του. Ήταν ο Τραπεζίτης που είχε γράψει "τα πλέον εξωφρενικά πράγματα" γι' αυτόν. Ήταν, τέλος, οι πιστωτές του, που γίνονταν "όλο και πιο θρασείς κάθε μέρα".

Θα προσέθετα και ολίγον ασυνεπής προς την θεωρία του περί "νεκρής εργασίας" του κεφαλαίου,γιατί όταν του δόθηκε η ευκαιρία, δηλαδή βρέθηκε με κάποιο ποσό,(220 λίρες Αγγλίας (1100 τάλερς) κληρονομιά από την μητέρα του το 1863 και 820 λίρες, πάλι από κληρονομιά, από κάποιον Βιλχελμ Βολφ, αγωνιστή και φίλο του, το 1864), δεν παρέλειψε να "περάσει" και από το Χρηματιστήριο, όχι φυσικά για να ανάψει ένα καντήλι στο "νεκρό", υποτίθεται, κεφάλαιο". Παρατήρηση: Αυτό το σύνδρομο της "ασυνέπειας" εμφάνισαν πολλοί μετέπειτα "Μαρξιστές" κατά την διάρκεια της δόξας τους, όπως π.χ. ο μακαρίτης ο Τσαουσέσκου και άλλοι.

Παραθέτω περισσότερα σημεί� � από την επιστολή του 1851, έτσι για την ιστορία, αλλά και για να μπορέσει ο αναγνώστης να έχει προσωπική αντίληψη, περί του ατόμου, που σώνει και καλά, μερικοί θέλουν να μας θυμίζουν τις.... "αρετές" του.

"Αγαπητέ Ένγκελς,

......... Θα ξέρεις ότι είχα να πληρώσω 31 λίρες και 10 σελίνια στον γέρο-Μπάμπεργκερ... και 10 λίρες στον Εβραίο, τον � �τίμπελ..... Πρώτα έβαλα την Τζένη (την γυναίκα του) να ζητήσει αμέσως χρήματα από την πεθερά μου. Η απάντηση ήταν ότι (ο αδελφός της) κ. Έντγκαρ, είχε πάει στο Μεξικό με ό,τι είχε απομείνει από τα χρήματα της Τζένης και ότι δεν θα μπορούσα να πάρω ούτε μία δεκάρα. Τότε έγραψα στην μητέρα μου, με την απειλή ότι θα εκδώσω γραμμάτια εις διαταγήν της. Αν διαμαρτυρηθούν, θα πάω στην Πρωσία, όπου και θα με συλλάβουν. Και το εννοώ να το κάνω, αν έτσι συμβεί......". Παρακάτω και επειδή φαίνεται ότι η μητέρα το� � δεν είχε ανταποκριθεί, συνεχίζει: "Στις 16 Μαρτίου, με την βοήθεια του Πίτερ (κάποιου Γερμανού κομουνιστή που ζούσε στο Λονδίνο), του πλήρωσα τις 10 λίρες. Στις 23 Μαρτίου, αφού έκανα μερικές άκαρπες προσπάθειες, αλλά το γραμμάτιο του γέρο-Μπάμπεργκερ αναπόφευκτα διαμαρτυρήθηκε. Είχα μια φρικτή σκηνή με τον γέρο.... Μέσω του τραπεζίτη του στην Τριρ, ο βλάκας, είχε ζητήσει πληροφορίες για το άτομό μου από τον τραπεζίτη Λάουτζ. Αυτός ο άνθρωπος, τραπ εζίτης της μητέρας μου και προσωπικός εχθρός μου, φυσικά του έγραψε τα πλέον εξωφρενικά πράγματα για μένα και, το χειρότερο, ξεσήκωσε την μητέρα μου εναντίον μου. Όσο για τον γέρο-Μπάμπεργκερ, δεν είχα άλλη εναλλακτική λύση, παρά να του υπογράψω δύο γραμμάτια: ένα για εκείνον, πληρωτέο στο Λονδίνο, σε τέσσερις εβδομάδες.... και το άλλο πληρωτέο στην Τριρ, απο την μητέρα μου, για να καλύψει το πρώτο.... Αμέσως μετά ενημέρωσα την μητέρα μου σχετικά." .... Σήμερα, μαζί με το δικόσου γράμμα, έφτασε και το γράμμα της μητέρας μου, στο οποίο, γεμάτη ηθική αγανάκτηση, απευθύνεται σε μένα με τον πλέον ιταμό τρόπο και δηλώνει κατηγορηματικά ότι θα αφήσει να διαμαρτυρηθεί το γραμμάτιο που εξέδωσα επ' ονόματί της. Έτσι, όταν φτάσει η 21η Απριλίου, θα πρέπει να περιμένω τα χειρότερα από τον εντελώς εξαγριωμένο γερο-Μπάμπεργκερ". Συνεχίζει με την παράγραφο σχετικά με την υγεία της γυναίκα του και κάτι άλλα και τελειώνει:"   Θα παραδεχθείς ότι είναι μεγάλο τ ο μπλέξιμο και ότι βρίσκομαι μέχρι το λαιμό στην μικροαστική κοπριά.... Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ο βιομήχανος από την Τριρ, που μου δάνεισε λεφτά στις Βρυξέλλες, με πιέζει για την εξόφληση της οφειλής, διότι οι σιδηροκατασκευές του δεν πηγαίνουν καλά. Τόσο το χειρότερο γι' αυτόν. Δεν μπορώ να κάνω αυτό που μου ζητά".

Αυτός ήτανο Μαρξ, το ερώτημα όμως είναι: Τι σημαίνει, σήμερα, το "είμ αι Μαρξιστής" (πέραν των λόγων που ανέφερα παραπάνω); Επ' αυτού θα επανέλθω.

Πηγή: http://kafeneio-gr.blogspot.com/