Εναλλακτικά πολιτικά σενάρια και διαπραγματευτικές ισορροπίες ύστερα από τη μεγάλη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ

 Γράφει ο Θεόδωρος Κατσανέβας

H μεγάλη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές ανοίγει το δρόμο για εναλλακτικά σενάρια πολιτικών εξελίξεων. Ο  ΣΥΡΙΖΑ, έχει δεσμευτεί για την εφαρμογή μιας επεκτατικής εισοδηματικής,δημοσιονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Οι πρώτες αντιδράσεις από την πλευρά των δανειστών δείχνουν ότι χαιρέτισαν με κρύα καρδιά τη νίκη του. Και  π� �ς είναι διατεθειμένοι να υποχωρήσουν πολύ ελάχιστα από τα όρια των μέχρι σήμερα συμφωνηθέντων με την προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση. 

Παράλληλα, είναι σαφές ότι δεν επιθυμούν της έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Αυτό θα οδηγούσε σε.....

ντόμινο αποχώρησης και άλλων χωρών, με απώτερη προοπτική τη διάλυσή της. Αν η Ελλάδα ως νέα Ιφιγένεια τιμωρηθεί παραδειγματικά για έναν τέτοιο ρόλο καταλύτη διάλυσης της ευρωζώνης, ίσως  εξωθηθεί ακόμα και σε έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πιθανή προοπτική ένταξή της στην ομπρέλα επιρροής της Ρωσίας δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αυτό όμως θα ήταν καταστροφικό  για την υπερατλαντική συμμαχία, σε μια εποχή που υπάρχουν πολλές ανοιχτές πληγές ανάμεσα σε ανατολή και δύση με προεξέχουσα αυτήν της Ουκρανίας. Η έξοδος της Ρωσίας στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο, είναι το τελευταίο που θα επιθυμούσαν η δύση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δεσμευτεί να πατάξει τη φοροδιαφυγή, τη διαφθορά και τους ολιγάρχες που απομυζούν την οικονομία   και να συμμαζέψει το παράλυτο κράτος. Αν φανεί ότι το προωθεί στην πράξη , αυτό  θα ικανοποιήσει τους ψηφοφόρους του αλλά και τους Ευρωπαίους εταίρους και θα κερδίσει χώρο και χρόνο στις διαπραγματεύσεις μαζί τους. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει αποδειχτεί μεγάλος μαέστρος σε τακτικές κινήσεις  προς όφελος των στόχων του. Αν επιδείξει καλές επιδόσεις σε επιμέρους τομείς, οι Ευρωπαίοι είναι πολύ πιθανό να συμφωνήσουν σε έκτακτα μέτρα στήριξης για το τρέχον οικονομικό έτος, ώστε να αντιμετωπιστεί η κατάρρευση της οικονομίας. Δεν αποκλείεται  η επιμήκυνση του χρέους χωρίς κούρεμα τουλάχιστον στη σημερινή χρονική συγκυρία. Αλλά πολύ δύσκολα θα δεχτούν μη ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Για το τελευταίο, υπάρχει πάντα το αντίδοτο των Greek statistics, σε ελαφρότερη ίσως δόση από τη μέχρι σήμερα χρησιμοποιούμενη με την ανοχή των Ευρωπαίων.

Στη σκληρή διαπραγμάτευση που βρίσκεται μπροστά μας, τα δύο μέρη, έχουν όρια που προσδιορίζονται ακόμα και με μαθηματικούς τύπους από τις θεωρίες των παιγνίων και της διαπραγματευτικής ισχύος[1]. Σύμφωνα με τις αρχές της  ομώνυμης θεωρίας, η διαπραγματευτική ισχύς  του συνομιλητή Α είναι μεγαλύτερη απ'  αυτήν του συνομιλητή Β  όταν το κόστος για τον Β είναι μεγαλύτερο από το κόστος για τον Α. Οι Ευρωπαίοι, αν κάνουν «κολοτούμπα» και υποχωρήσουν σε πολλές από τις απαιτήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, διακινδυνεύουν τη μετάδοση του ιού των υποχωρήσεων και σε άλλες χώρες. Τότε, το κόστος συμφωνίας θα είναι μεγαλύτερο από το κόστος διαφωνίας με συνέπεια η διαπραγμάτευση να καταλήξει σε αδιέξοδο.

Αντιστρόφως ανάλογα ισχύουν και για τον  ΣΥΡΙΖΑ. Αν κάνει εκείνος μια «κολοτούμπα», μεγαλύτερη απ' αυτήν που μπορεί να ανεχτούν τα στελέχη και οι ψηφοφόροι του, πολύ γρήγορα θα καταρρεύσει στο εσωτερικό της χώρας. Αν δεν το κάνει, τότε θα οδηγηθούμε σε σύγκρουση, σε δημοψήφισμα για την έξοδο από την ευρωζώνη, με προσωρινή επιβολή φραγμών στην ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων. Αλλά όλα αυτά εξαρτώνται από τα όρια μέχρι τα οποία μπορούν  να υποχωρήσουν οι συνομιλητές. Πρόκειται για μια πολυπαραγοντική  εξίσωση κόστους-οφέλους, πάνω στην οποία αναμένεται να παιχτεί το μέλλον της χώρας αλλά και της Ευρώπης.

Θεόδωρος Κατσανέβας